انتقال «دهها تن طلای ترکيه» از مسير دوبی به ايران

خبرگزاری رويترز گزارش داده است در ما‌‌ه‌های اخیر دهها تن طلای ترکیه به طور مستقیم یا از طریق دوبی به ایران انتقال پیدا کرده است.

اين گزارش که در روز سه‌شنبه دوم آبان منتشر شده می‌گويد که برای يافتن يکی از شاهرگ‌های حياتی اقتصاد ايران بايستی به فرودگاه بين‌المللی آتاترک ترکيه رفت و مسير پرواز به دوبی را جستجو کرد.

برپایه این گزارش پست‌های اکسپرس، در حال انتقال محموله‌های شمش طلا به ارزش ميليون‌ها دلار در چمدان‌های خود با پروازهای استانبول-دوبی هستند و منابع آگاه به موضوع می‌گويند که مقصد نهايی اين شمش‌های طلا ايران است.

اين گزارش می‌افزايد که در مجموع ارزش اين شمش‌های طلا بسيار هنگفت است. آمار رسمی تجاری ترکيه تخمين می‌زند که در ماه اوت، نزديک به ۲ ميليارد دلار شمش طلا از طرف خريداران ايرانی به دوبی حمل شده است.

رویترز می‌نویسد اين نقل و انتقالات به دولت ايران کمک می‌کند که در برابر تحريم‌های بانکی کشورهای غربی اقتصاد خود را مديريت کند.

تحريم‌های اتحاديه اروپا و آمريکا که بخش بانکی ايران را هدف قرار داده، تهران را از دسترسی به بخش عظيمی از سيستم مالی جهانی محروم کرده است؛ موضوعی که باعث شده ايران در نقل و انتقالات مالی دچار مشکل شود، اما ايران می تواند با پرداخت طلا در ازای کالاهای وارداتی، بازرگانی خارجی خود را ادامه دهد.

يک تاجر در دوبی که در جريان تجارت طلا ميان ترکيه و ايران است به خبرگزاری رويترز گفته است که هر واحد پولی هويتی دارد، اما طلا به معنی «ارزش مادی بدون هويت» است که می‌توان با خود به همه جای دنيا حمل کرد.

اين گزارش می‌افزاید که بازار نهايی طلای حمل شده به ايران معلوم نيست، اما از مقياس عمليات حمل طلا از دوبی و افزايش ناگهانی آن می‌شود حدس زد که دولت ايران پشت اين ماجرا باشد.

ايران هم‌اکنون نفت و گاز به ترکيه می فروشد و با توجه به تحريم‌های آمريکا و اتحاديه اروپا امکان دريافت پول نفت و گاز به دلار و يورو وجود ندارد، به همين خاطر ايران در ازای فروش حامل‌های انرژی به ترکيه، ليره دريافت می‌کند.

اين گزارش می‌گويد که واحد پول ترکيه، ليره، از آنجايی که ارز معتبری در بازارهای جهانی نيست، بهترين راه‌حل خريد طلای ترکيه با ليره دريافتی از فروش نفت و گاز است.

بر اساس گزارش رسمی دولت ترکيه، ايران در ماه مارس که تحريم‌های بانکی عليه ايران شروع به نشان دادن گزندگی خود کرد، ايران به صورت ناگهانی خريد طلا از ترکيه را افزايش داد. به طوری که تنها در ماه ژوئيه ايران به طور مستقیم از ترکيه معادل ۱.۸ ميليارد دلار شمش طلا وارد کرده است.

اما يک ماه بعد، طی ماه اوت يکباره صادرات مستقيم طلای ترکيه به ايران کاهش يافت، در حالی که صادرات طلای اين کشور به امارات متحده عربی اوج گرفت.

ترکيه در کل طی ماه اوت معادل ۲.۳ ميليارد دلار صادرات طلا داشته است که ۲.۱ ميليارد دلار آن شمش طلا بوده است و از اين حجم حدود ۳۶ تن شمش طلا معادل ۱.۹ ميليارد دلار به امارات متحده عربی صادر شده است، در حالی که يک ماه قبل آن، ژوئيه، ترکيه تنها ۷ ميليون دلار صادرات طلا به امارات داشته بود.

از طرفی بر اساس داده‌های مرکز آمار ترکيه، اين کشور که تا ماه آوريل ماهانه از ۱.۲ ميليارد تا ۱.۸ ميليارد دلار طلا به طور مستقیم به ايران صادر کرده بود، در ماه اوت صادرات مستقيم طلا به ايران را به ۱۸۰ ميليون دلار کاهش داد.

يک تاجر طلا در دوبی که نخواست نامی از وی برده شود به خبرگزاری رويترز گفته است که ايران واردات مستقيم طلا از ترکيه را تبديل به واردات غير مستقيم از مسير دوبی کرده است تا موضوع چندان به چشم نیاید.

شماری از تجار، زرگرها و تحليلگران دوبی به اين خبرگزاری گفته‌اند که در ماه اوت، به رغم اوج گرفتن واردات طلا به امارات، هيچ نشانه‌ای از تزريق طلا به بازار دوبی نديده‌اند و به گمان آنها، دهها تن طلای وارداتی از ترکيه به طور مستقیم از دوبی به ايران حمل شده است.

رويترز می‌نويسد که مشخص نيست طلا از دوبی چگونه به ايران بارگيری شده است، اما ميان ايران و امارات تجارت دوجانبه قابل توجهی انجام می‌گيرد که بيشتر اين مبادلات توسط قايق‌های چوبی و کشتی‌هايی که از خليج فارس عبور می‌کنند انجام می‌گيرد، مسيری که از مرز دوبی تا ايران تنها ۱۵۰ کيلومتر طول دارد.

يک تاجر ترک به رويترز گفته است که روی آوردن ايران به واردات غير مستقيم طلا از ترکيه به اين خاطر است که حجم فروش مستقيم طلای ترکيه به ايران در آمارهای دولتی و رسانه‌های بين‌المللی انعکاس می‌يابد، اما در صادرات غير مستقيم، حداقل به روی کاغذ، امارات مسير صادرات طلای ترکيه معرفی می‌شود.

ايران ممکن است به خاطر اجتناب از جلب توجه آمريکا، به واردات غير مستقيم طلای ترکيه مجبور شده است.

هنوز امارات متحده عربی آمار تجارت خارجی خود در ماه اوت را منتشر نکرده است.

يک تاجر محلی در فرودگاه «آتاتورک» به رويترز گفته است که هر پيک پستی در چمدان دستی خود تا ۵۰ کيلوگرم مجاز است شمش طلا از کشور خارج کند.

به گفته وی ماهانه صدها مسافر به نيابت از ايران در حال حمل طلای ترکيه به دوبی هستند. وی می‌گويد که پيک‌های پستی شماره حساب مالياتی دارند و کار آنها کاملا در چارچوب قانون است. به گفته وی، طی ماه سپتامبر و اکتبر هم تعداد زيادی از پيک‌های حمل طلا در چمدان دستی خود به دوبی شمش طلا انتقال داده‌اند.